
مراسم رونمایی از تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «لشکر خوبان» نوشته معصومه سپهری با حضور جمعی از اهالی فرهنگی قلم و شخصیتهای سیاسی و نظامی امروز، 15 مهرماه، در تالار غدیر وزارت کشور برگزار شد.
حسن رحیمپورازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این مراسم با بیان اینکه بزرگترین نقطه ضعف انقلاب نپرداختن نویسندگان و هنرمندان به حوادث رخداده در این رویداد فرهنگی است، گفت: سخنان خود را با این اعتراف شروع میکنم که طی 25 سال گذشته هیچ یک از کتابهای نوشته شده در رابطه با خاطرات دفاع مقدس را از اول تا آخر نخواندهام. یکی از دلایل این بود که در برخی از کتابها جاذبه هنری دیده نمیشد و فقط نقل حوادث بود که در بسیاری از آثار وجود داشت و تکرار میشد، اما در سالهای اخیر به دو دلیل تیراژ بسیار بالای این اثار و تقریظهای رهبر معظم انقلاب بر تعدادی از این منابع سبب شد تا برخی از این آثار را مطالعه کنم.
وی ادامه داد: برخلاف تصوری که سالها بر ما القاء میشد مبنی بر اینکه آثار دفاع مقدس مشتری ندارند و دوره آنها سپری شده است، بالا رفتن شمارگان این آثار نشان داد که هنوز ظرفیتهای جدیدی در این حوزه وجود دارد. آمار آثار منتشر شده نشان داد که پرفروشترین آثار مکتوب طی سالهای گذشته کتابهای خاطرات و نیمه خاطرات و پرفروشترین فیلمها علیرغم ساخت ابتدایی آنها، آثار دفاع مقدس هستند که توانستهاند بسیاری از جوانها را به سمت خود جلب کنند. این مقدار تیراژ در تاریخ نشر ایران تجربه نشده بود. البته آثاری که در حوزه دین چاپ شده بود مانند قرآن در مفاتیح بارها تجدید چاپ شدهاند، اما در دیگر حوزهها شاهد این میزان تعدد چاپ و شمارگان نبودیم.
رحیم پورازغدی با بیان اینکه لشکر خوبان نیز تجربه کتابهای «دا» و «نورالدین پسر ایران» را تکرار خواهد کرد، به توجه رهبر انقلاب به تولید آثار هنری در حوزه دفاع مقدس اشاره کرد و افزود: مقام معظم رهبری از زمان ریاست جمهوریشان به آثار هنری دفاع مقدس توجه داشتند و بارها بر تولید این نوع آثار تاکید کرده بودند. رهبر انقلاب بارها به صورت مستقیم و غیرمستقیم تکرار کردند که انقلاب بدون تولید رمان و فیلم خوب، منتقل نمیشود، به همین خاطر باید صدها فیلم و رمان در حوزه دفاع مقدس در رابطه با ترکیب فیزیک و متافیزیک ساخت تابتوان آرمانهای انقلاب و جنگ را به خوبی به دیگران منتقل کرد.
خاطرهنویسان؛ مقتلخوانان دفاع مقدس
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی یادآور شد: معظمله 30 سال است که بر تولید آثار هنری برپایه وقایع انقلاب و دفاع مقدس تاکید دارند، اما با وجود اینکه انقلاب ایران از نظر حضور مردم قابل مقایسه با دیگر انقلابها نیست، هنوز اثر خوبی در این راستا تولید نشده است. اگر آثاری مانند «لشکر خوبان» نوشته نشوند، وقایع جنگ و حقایق آن از بین میرود و نسلهای بعدی مجبور هستند که از صفر شروع کنند. نسل بعدی به دلیل فقدان منبع مجبور میشوند که خاطرات و روایات کسانی را از جنگ بخواند که د ر عمرشان در بیشتر از دو عملیات شرکت نکردهاند یا به سمت کتابهای ضدجنگ میرود. خاطره نویسان جنگ مقتلخوانان دفاع مقدس هستند که صحنههای جنگ را دیدند و نوشتند. اگر این دسته از نویسندگان این کار را انجام ندهند شاید نسلهای بعدی حقایق را باور نکنند و کارهای بزرگ در زمان خود خفه شوند.
وی ادامه داد: ترسها، امیدها و فداکاریهای گمنامی در تاریکی جبههها اتفاق افتاد که جز خدا هیچ کس از آن خبر ندارد. هیچ کس این حقایق و بهجتهایی که رزمندگان هنگام عملیاتها داشتند را نمیبیند؛ مگر اینکه جهاد بزرگی رخ دهد و آن ثبت خاطرات برای دیگران است.
رحیمپوازغدی با بیان اینکه ما دچار فقر فیلم و رمان و حتی تبدیل خاطرات شفاهی به کتبی در حوزه دفاع مقدس هستیم، افزود: در عین حال تاسف میخورم برای هزاران کتابی که به این سبک میتوانست منتشر شود و نشد. بیش از 30 سال است که از انقلاب میگذرد، ا ما ما هنوز فیلم خوبی از وقایع آن نداریم. هنوز رمانی که به معنای واقعی کلمه دارای ادبیات جهانی باشد و محتوای لطیف اسلامی را در خود داشته باشد تولید نکردهایم. انقلاب ما از این جهت بدشانسی آورده است. این در حالی است که تا 10 سال دیگر بچههایی که از جنگ ماندند و میتوانند ماده خام تولید یک اثر هنری باشند از بین میروند.
این کارشناس امور فرهنگی افزود: همانطور که دفاع مقدس و انقلاب اسلامی زمینهساز پیشرفتهای نظامی و پزشکی را ایجاد کرد، میتواند مایه رشد هنر و ادبیات ما هم باشد؛ به طوری که رکورد جهانی را بشکند و مخاطبی از فراسوی مرزها برای خود جلب کند.
روشنفکران میخواستند پایان دوره امام امت را اعلام کنند
وی در بخش دیگر صحبتهای خود به تلاش دشمنان انقلاب برای تصویرسازی نادرست از وقایع جنگ و انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: کسانی میخواستند بعد از جنگ از مجاهدان و شهدا تصویری متفاوت ارائه کنند. برخی از دشمنان داخلی و خارجی اعم از متجران و عافیتطلبان تا روشنفکران که اعتقاد داشتند انقلاب امری بیمعنا و انقلابیون فرسوده هستند تلاش کردند تا بعد از قطعنامه فضایی متفاوت از جبهه و جنگ ارائه دهند. در این میان برخی از انقلابیون خسته نیز به آنها کمک کردند تا اینکه در دهه گذشته این نوع تصویرسازی را علنا در رسانهها مطرح کردند فضای ساخته شده به گونهای بود که نشان میداد بچههای فداکار در جنگ باید از فداکاریشان عذرخواهی کنند. این دسته از افراد دوست داشتند که جنگ به یک نوستالژی تبدیل شود نه یک سیره؛ به همین خاطر رزمندگان را آدمهای طلبکار نامتعادل و خیالباف تصویر کردند که مانع پیشرفت جامعه هستند. در این میان انتشار کتابهایی از جنس «لشکر خوبان» پادزهری از این نوع تصورات بود.
حرکت ضد انقلاب از تعریف دشمن به عنوان یک رقیب تا متحد
وی ادامه داد: روشنفکران و دشمنان سعی داشتند که جنگ را یک به عنوان یک سوءتفاهم معرفی کنند و بگویند یک بسیجی خوب بسیجی مرده است. این در حالی بود که امام در وصیتنامه خود از دفاع مقدس تعبیری خلاف تصور این گروه داشتند. دشمنان داخلی و خارجی در سالهای پس ازجنگ دشمن را ابتدا به عنوان رقیب و سپس به عنوان یک متحد معرفی کردند و سعی داشتند بیان کنند که دوره امام امت به پایان رسیده است.
رحیمپورازغدی در ادامه به حساسیت رهبر معظم انقلاب به تولید آثار هنری از دفاع مقدس و انقلاب اشاره کرد و گفت: ایشان تنها آخوند و تنها مسئول در انقلاب بودند که به تولید این نوع آثار تاکید داشتند. الان هم رویه ایشان همین طور است ایشان با مطالعه آثار نوشته شده در این زمینه و نوشتن تقریظهای مختلف بر این منابع میخواهند بگویند که خاکریز هنر انقلاب اعم از رمان و سینما سوراخ است و باید ترمیم شود. برخی از هنرمندان بعد از انقلاب به این سمت رفتند تا این خاکریز را فتح کنند اما به دلیل فقدان بنمایههای قوی، خود اسیر شدند و در نهایت این خاکریزی به دست انقلابیها نیفتاد.
وی ادامه داد: انقلاب اسلامی ایران با همه موفقیتهایی که داشت یکی از کمکارترین انقلابهای دنیا از نظر تولید آثار هنری است. این نقص را نمیتوان با پول و بخشنامه اصلاح کرد. الان 30 سال است که از انقلاب میگذرد اما ما هنوز نیروی انسانی متعهد در این زمینه به خوبی پرورش ندادهایم. این مشکل تنها محدود به حوزه دفاع مقدس و انقلاب نمیشود. بلکه اثار حوزه دین را نیز دربر میگیرد که نمیتواند پاسخگوی نیاز امروز مخاطب باشد. امروز نوبت نهادهای فرهنگی و هنرمندان ماست که به فکر تولید این نوع آثار بیفتند.