پوشش و عفاف از آن جهت که امری فطری و برای حیات اجتماعی انسان ضروری است، در ادیان و مذاهب الاهی دارای جایگاه خاصی است. همه ادیان آسمانی، حجاب و پوشش را بر زن واجب و لازم شمردهاند و جامعه بشری را به سوی آن فراخواندهاند و رعایت عفت و پوشش، در تمام ادیان توحیدی، به عنوان یک امر ضروری مورد توجه است.
دوری از نگاه حرام
در انجیل «متی» که از همه انجیل ها مفصل تر است در مورد عفّت نگاه و چشم پوشی از نامحرم می نویسد: گفته شده است که زنا مکن! ولی من می گویم که: اگر حتی با نظر شهوت آلود به زنی نگاه کنی، همان لحظه در دل خود با او زنا کرده ای. پس اگر چشمی که برایت این قدر عزیز است، باعث می شود که گناه کنی، آن را از حدقه درآور و به دور افکن. بهتر است بدنت ناقص باشد تا این که تمام وجودت به جهنم بیافتد». (1)
دوری از آرایش ظاهری
پطرس رسول، بزرگترین حواری حضرت عیسی علیه السلام ،خطاب به زنان می نویسد: برای زیبایی به آرایش ظاهری نظیر جواهرات و لباس های زیبا و آرایش گیسوان توسل نجویید؛ بلکه بگذارید باطن و سیرت شما زیبا باشد. باطن خود را با زیبایی پایدار؛ یعنی با روحیه آرام و ملایم زینت دهید که مورد پسند خداست. این گونه خصایل، در گذشته در زنان مقدس دیده می شد. ایشان به خدا ایمان داشتند و مطیع شوهران خود بودند». (2)
وقار و پاکدامنی
تیطوس جوانی م?من، فداکار و مورد اعتماد پولس بود؛ به طوری که پولس اغلب مسئولیت های سنگین را به عهده او می گذاشت و بعد از آن که رهبر کلیسای «کریت» شد، پولس نامه ای به او می نویسد تا وظیفه یک رهبر خوب مسیحی را برای او شرح دهد و از او بخواهد تا مردم «کریت» را از کارهای فاسد و کثیف دور کند. و در این میان در مورد زنان می نویسد:«به زنان سالخورده بیاموز که در زندگی و رفتار خود موقّر و سنگین باشند، غیبت نکنند، اسیر شراب نشوند و در اعمال نیک نمونه باشند تا بتوانند به زنان جوان تر یاد دهند که چطور شوهر و فرزندان خود را دوست بدارند، عاقل و پاکدامن باشند و کدبانویی شایسته و همسری شریف». (3)
در تصاویر مذهبی مسیحیان نیز زنان قدّیسه همواره دارای حجاب هستند. از نظر تاریخی نیز تردیدی در این نیست که مسیحیان قرون اوّلیّه حجاب داشته اند. محجبه بودن راهبه های مسیحی نیز یک سنّت دیرینه است که از قرون اوّلیّه مسیحیّت باقی مانده است
لباس مناسب، آرایش نکردن
و همچنین در نامه اول خود به «تیموتائوس» که به دست او ایمان آورده می نویسد:«زنان نیز باید در طرز پوشاک و آرایش خود باوقار باشند. زنان مسیحی باید برای نیکوکاری و اخلاق خوب خود مورد توجه قرار گیرند؛ نه برای آرایش مو و یا آراستن خود به زیورآلات و لباس های پر زرق و برق. زنان باید در سکوت و با اطاعت کامل به فراگیری مسایل روحانی بپردازند...». (4)
سخنانحضرت عیسی علیه السلام در روایات
در روایات اسلامی نیز سخنانی از حضرت عیسی (علیه السلام ) نقل شده که از آنها می توان وجوب حجاب در دین آن بزرگوار را استفاده نمود.« عیسى بن مریم علیهما السّلام به یارانش فرمودند: « ... زنهار! از نگاه [به نامحرم حتى یک بار] پرهیز کنید! زیرا در دل تخم شهوت مىکارد، و همان [یک نگاه] براى فساد و تباهى نگاهکننده کافى است. خوشا بحال کسى که دیدهاش در دل است؛ نه در چشم. ...»(5)
« قال عیسى بن مریم علیه السّلام للحواریّین: ایّاکم و النّظر إلى المخدورات فانّها بذر الشّهوة و نبات القسوة. حضرت عیسى علیه السّلام به حواریّین فرمودند: بپرهیزید از نظر کردن به زنان پوشیده ، که همانا آن ، تخم شهوت و گیاه قساوت است.»(6)
به نقل بعضی نویسندگان، برخی از علمای فعلی مسیحیّت نیز گویا حجاب را واجب دانسته اند. دکتر «حکیم الهی» استاد دانشگاه لندن در کتاب «زن و آزادی» پس از تشریح وضعیت زنان در نزد اروپائیان ، در مورد حکم پوشش و حجاب زنان در مسیحیت، عقاید «کلمنت» و « ترتولیان » (دو مرجع مسیحیت و دو اسقف بزرگ) را درباره حجاب چنین بازگو میکند:« زن باید کاملاً در حجاب و پوشیده باشد، مگر آن که در خانه خود باشد زیرا فقط لباسی که او را میپوشاند، میتواند از خیره شدن چشمها بهسوی او مانع گردد. زن نباید صورت خود را عریان ارائه دهد تا دیگری را با نگاه کردن به صورتش وادار به گناه نماید. برای زن م?من عیسوی، در نظر خداوند، پسندیده نیست که نزد بیگانگان به زیور آراسته گردد و حتّی زیبایی طبیعی آن نیز باید مخفی گردد؛ زیرا برای بینندگان خطرناک است». (7)
در تصاویر مذهبی مسیحیان نیز زنان قدّیسه همواره دارای حجاب هستند. از نظر تاریخی نیز تردیدی در این نیست که مسیحیان قرون اوّلیّه حجاب داشته اند. محجبه بودن راهبه های مسیحی نیز یک سنّت دیرینه است که از قرون اوّلیّه مسیحیّت باقی مانده است.
پطرس رسول، بزرگترین حواری حضرت عیسی،خطاب به زنان می نویسد: برای زیبایی به آرایش ظاهری نظیر جواهرات و لباس های زیبا و آرایش گیسوان توسل نجویید؛ بلکه بگذارید باطن و سیرت شما زیبا باشد. باطن خود را با زیبایی پایدار؛ یعنی با روحیه آرام و ملایم زینت دهید که مورد پسند خداست. این گونه خصایل، در گذشته در زنان مقدس دیده می شد. ایشان به خدا ایمان داشتند و مطیع شوهران خود بودند»
گونههای پوشش در مسیحیت
1. حجاب پوششی: مسیحیت با دستور تجرد و زندگی رهبانی، بر لزوم حجاب پوششی و رعایت عفت تأکید فراوان دارد. نه تنها پوشاندن صورت را الزامی کرد، بلکه تزیین موی سر و آرایش آن و تنظیم آنها در آیینه و سوراخ کردن گوشها و آویختن گلوبند، خلخال، طلا و دستبند قیمتی، رنگ کردن مو و تغییر صورت ظاهری را نیز ممنوع کرد. صریحاً بیان میکند که « شما را زینت ظاهری نباشد از بافتن موی و متحلی شدن به طلا و پوشیدن لباس،....».(8)
2. حجاب رفتاری: «... اگر حتی با نظر شهوت آلود به زنی نگاه کنی، همان لحظه در دل خود با او زنا کرده ای. پس اگر چشمی که برایت این قدر عزیز است، باعث می شود که گناه کنی، آن را از حدقه درآور و به دور افکن...(9)
3. حجاب گفتاری: پوشش زن در مسیحیت آنقدر شدید بود که بیشتر ترجیح میداد، زنان خانهنشین و نیکو و مطیع شوهران خود باشند و کمتر وارد اجتماع میشدند. از طرفی، مردان را نیز ملزم به رعایت شدید چشم مینمود از زن محترم انتظار نمیرفت که با هر کس که در راه بر میخورد وارد صحبت شود.(10)
کلام آخر:
ادیان، هماهنگ با فطرت آدمی،گرایش به پوشش و عفاف را به عنوان یک اصل پسندیده مطرح کردند در ادیان، صرفاً به حجاب ظاهری تأکید و بسنده نشده؛ بلکه حجاب باطنی به عنوان آراستگی درونی و تلاش در جهت تأدیب نفس برای هر مرد و زنِ متدین توصیه شده است. ادیان در عرصه اصیل خود انسان را به ارزشهای والای انسانی سوق میدهند و از چهره زن، مریم، آسیه، خدیجه و در اوج فاطمه(سلام الله علیها) میسازد.
پی نوشت ها:
1- متی،5: 27-29
2- نامه اول پطرس،3: 3-5
3- نامه پولس به تیطوس،2: 3-5
4- نامه اول پولس به تیموتائوس،2: 9-11
5- تحف العقول ، ترجمه جعفری ، 287
6- مصباح الشریعة ، ترجمه عبد الرزاق گیلانى ، ص276
7- الهی، حکیم، زن و آزادی، ص53
8- پطرس، 3: 1 ـ 6.
9- متی،5: 27-29
10- جان موریس رابرتس، تاریخ جهان از آغاز تا پایان قرن بیستم ، ص223.
تبیان