شهید مطهری: کسی که زیبایی اندیشه دارد زیبایی ظاهر خود را به نمایش نمی گذارد
سدیر صیرفی از امام صادق(ع) از پدران بزرگوارش از رسول خدا(ص) روایت کرده است که فرمودند: «خلق نور فاطمه(س) قبل ان تخلق الارض والسماء» نور فاطمه پیش از خلقت آسمان و زمین آفریده شد.
خداوند در روی زمین بر انسانها نعمت را کامل کرده است همانگونه که پیامبر(ص) می فرماید: من دو چیز گرانبها را در نزد شما به امانت می گذارم اول قرآن و دوم عترت و خاندان من است. آن حضرت راه صلاح و رستگاری انسان را در تمسک به این دو چیز می داند. یکی از مواردی که باید به آنها تمسک جست رعایت حجاب و عفاف و حیا در رفتار است که البته الگوی ما در این باب، ائمه اطهار(ع) به ویژه حضرت زهرای مرضیه(س) می باشد.
پیامبر گرامی اسلام(ص) فرمودند: حیا زیباست، اما در زنان زیباتر است.
دشمن قسم خورده انسان ابلیس، هر لحظه در کمین است تا انسان را از مسیر خشنودی خداوند بیرون براند. یکی از کارسازترین سلاح های او دوری از حیا و عفاف و حجاب می باشد.
حیا، دیبای دلنشینی است که بر هر قامتی زیباست ولی آن هنگام که این جامه بر قامت زنان پوشانده شود، زیبایی اش چند برابر و حسن آن افزون تر و تماشایی تر می شود.
در هر جامعه ای که حیا پوشش رفتار مردم آن جامعه باشد سلامت اخلاقی، سلامت رفتاری و سلامت فکری بر آن جامعه حاکم خواهد شد. همچنانکه اگر بی حیایی دامنگیر جامعه ای گردد، فساد اخلاقی و رفتاری و افکار باطل در آن جامعه جریان می یابد و روشن است اگر سلامت فکر و اخلاق و رفتار از جامعه رخت بر بندد نه تنها آینده ای روشن و متعالی و جامعه مترقی نخواهیم داشت بلکه انحطاط و افول را نیز در جامعه شاهد خواهیم بود و انسانیت از جامعه خواهد رفت و آرامش روانی و اجتماعی جای خود را به ناآرامی و اضطراب می بخشد.
از سوی دیگر زنان، مؤثرترین و پرنفوذترین قشری هستند که می توانند با حفظ ملکه حیا، جامعه را در مسیر سلامت روانی و فکری پیش ببرند و شکوه زیبایی را در جامعه حاکم کنند.
حجاب محدودیت نیست، مصونیت است
یکی از شبهاتی که نسبت به حجاب مطرح می شود، این است که حجاب محدودیت است! پاسخ این است که اتفاقاً حجاب نه تنها محدودیت نیست بلکه ابزاری بازدارنده برای مزاحمان است که فرصت حضور زن در عرصه های گوناگون را افزون می کند. دلیل آسیب پذیری زن، ظاهر جذاب اوست. از این رو زن برای ایفای نقش اجتماعی خود باید به گونه ای در جامعه ظاهر شود که دچار اضطراب درونی نشود. چنانچه قرآن کریم در سوره احزاب آیه59 می فرماید: «ای پیغمبر به زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند که این کار برای اینکه آنها شناخته شوند تا از تعرض و جسارت آزار نکشند بر آنان بسیار بهتر است.»
خداوند پوشش زن را مایه ایمنی او از آزار مردان هوس باز دانسته است. برهنگی و خودنمایی در قالب پوشش، یکی از مسائل عصر حاضر است. از دارندگان چنین پوششی به «کاسیات عاریات» یعنی پوشیدگان برهنه تعبیر شده است. برهنگی لباس یا به سبب جنس پارچه آن است که نازک و بدن نما باشد و یا بخاطر نوع دوخت آن که به بدن بچسبد و حجم بدن را به نمایش گذارد.
«بر شما باد که لباسهای ضخیم بپوشید که هرکس لباس نازک بپوشد دینش هم نازک و ناتوان خواهد شد. مبادا، هیچ کدام از شما با لباس بدن نما در برابر خداوند متعال بایستد.» (وسائل الشیعه ج5، ص29)
پوشیدن چنین لباسهایی در حقیقت احیای برهنگی و برخاسته از بی حیایی است. این امر در سیره پیامبر چنان اهمیتی داشته است که وقتی ایشان پارچه نازکی می دیدند، به پوشیدن لباس دیگری در زیر آن توصیه می کردند.
«امام علی(ع) فرموده است: هرگاه مردی برهنه شود شیطان به او نگاه انداخته و در او طمع می کند.»
مسأله پوشش و حجاب و حیا تنها مخصوص زنان نیست و مردان نیز باید آن را رعایت کنند تا امنیت و ارتباط های اجتماعی زن و مرد هرچه بیشتر شود. گذشته از این که توجه به این نکات بر وقار و ابهت مرد نیز می افزاید.
مرد یا زنی که از نظر حجاب و حیا دچار مشکل هستند برای جنس مخالف خود ایجاد جذابیت و یا دست کم جلب توجه می کند که هر پوشش و آرایشی که به خودنمایی و جلب توجه بیانجامد، نشانه بی حیایی و مروج ارتباط ناسالم و بنابراین ناپسند است.
تشابه لباس
امام صادق(ع) می فرماید: درباره مردی که لباسش بر زمین کشیده می شد فرمود: در نظر ما شباهت مردان به زنان، پسندیده نیست.
(وسائل الشیعه، ج5، ص42)
در اجتماع، هر یک از زن و مرد با ویژگیهای ظاهری خاص خود شناخته می شوند. این ویژگیها برآیند حرکات و رفتار و نیز پوشش ظاهری آنهاست. جابجایی این ویژگی نه تنها در شرع که در عرف نیز پسندیده نیست و رفتاری خلاف عفت و حیا برشمرده می شود.
جایگاه لباس حیا
حیا حقیقتی والاست که تنها ویژه جسم انسان نیست. روح انسان نیز به پوشش شرم نیاز دارد و بلکه حیای برون، برخاسته از حیای درون است. بنابراین گستره حیا بسی بی کرانه است و همه آفاق وجود انسان را در برمی گیرد از مجموع گفتار، رفتار و حرکات انسانی، تصویری در ذهن برجای می ماند که به او شایستگی عنوان باحیا می بخشد. به دیگر بیان حیا ماهیتی معنوی دارد که حتی یکی از شیوه های کنترل و مدیریت در جامعه یاری جستن از حیا و عفاف زن و مرد است.
حیا و حجاب یکی از ارکان حفظ خانواده
امام صادق(ع) فرموده است: وقتی آیه ششم سوره تحریم نازل شد که خداوند در آن می فرماید: «ای کسانیکه ایمان آورده اید، خودتان و خانواده خود را از آتش حفظ کنید. مردی از مسلمانان شروع به گریستن کرد و گفت: من درحالی که از خویشتن عاجز و ناتوانم، تکلیف خویشاوندانم نیز بر عهده ام نهاده شد. پیامبر(ص) فرمودند: برای تو همین اندازه بس است که هرچه خود می طلبی، از آنان نیز بطلبی و از آنچه خود را بازمی داری، بازشان داری.» (وسائل الشیعه ج16، ص147)
از این دستور پیامبر(ص) می توان فهمید که مرد در خانواده به عنوان پشتوانه و استوانه در برابر رشد و انحطاط انسانی اعضای خانواده مسئول است.
مهم اینست که مرد و زن نسبت به حیای دینی خانواده دغدغه داشته باشند و تنها تأمین نیازهای مادی، مسئولیت را تمام شده نپندارد. بدیهی است رفتار شایسته و کردار بایسته همراه با حیا و عفاف مرد و زن در خانواده، بهترین الگو و تأثیرگذارترین پیام راستی و درستی است و باید نتیجه را به خداوند واگذاریم.
امام صادق(ع) در این باره فرمودند: «حیا از ایمان است و ایمان در بهشت.) (کافی ج2، ص106)
